Uprzątnęli cmentarz, na którym leży Zamenhof

Już od trzech lat Fundacja Dziedzictwa Kulturowego prowadzi prace porządkowe na zabytkowym cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej. W tym roku, w porozumieniu ze stowarzyszeniem "Jeden Świat", wystosowała zaproszenie do młodych osób z zagranicy. Dzięki zaangażowaniu harcerzy z Poznania, wolontariuszy z Hiszpanii, Danii, Holandii, Niemiec, Finlandii, Czech i Turcji oraz uczniów z Niezależnego Liceum Humanistycznego im. Jakuba Kołasa w Mińsku, uporządkowano kolejną część zabytkowej nekropolii.

Tygodniowe prace odbywały się pod nadzorem dyrekcji cmentarza oraz pracowników Żydowskiego Instytutu Historycznego. Międzynarodowe porządkowanie cmentarza to już drugi tego typu projekt. Rok temu na żydowskiej nekropolii pracowała inna międzynarodowa ekipa. Dotychczas udało się uporządkować tylko niewielką część cmentarza, około 4 ha spośród 33,5 ha: "Cmentarz jest w dużej mierze nieodkryty, dostęp do wielu kwater cmentarza jest utrudniony przez dziko rosnącą roślinność. W tym roku dzięki pomocy ponad 100 wolontariuszy udało nam się uporządkować ponad prawie 3 hektary cmentarza" - podsumowała Aleksandra Waszak, koordynatorka projektów na żydowskim cmentarzu.

Prace na cmentarzu polegają głównie na oczyszczeniu najstarszej jego części. W ramach organizowanych akcji wolontariusze wyrywają chwasty, usuwają złamane konary drzew i nawarstwienia roślinne. Wstępne uprzątnięcie jest niezbędne, zanim na cmentarz wkroczą dyplomowani konserwatorzy oraz zwiedzający.

Wolontariusze uczestniczący w tegorocznym międzynarodowym projekcie mieli zapewnione zakwaterowanie i wyżywienie. Oprócz pracy poznawali miejsca związane ze wspólną historią Żydów i Polaków. W program wpisano spotkania dyskusyjne, wykłady oraz spacery tematyczne, prowadzące przez miejsca związane z kulturą żydowską, która zajmuje ważne miejsce w historii Warszawy. Wolontariusze odwiedzili m.in. muzeum POLIN i warszawską synagogę. Wszystkich wolontariuszy połączyła chęć pomocy, poznania kultury żydowskiej, cmentarza i miejsca, w jakim jest osadzony.

Do wzięcia udziału w pracach porządkowych zaproszono również warszawiaków. Mieszkańcy stolicy mogli przyjść na cmentarz od poniedziałku do czwartku w godzinach 10.00-16.00 oraz w piątek w godzinach 9.00-13.00. Popołudniami wszyscy chętni mogli uczestniczyć w spotkaniach tematycznych, a w sobotę zwiedzić z wolontariuszami Warszawę. Ci, którzy nie zdążyli włączyć się w projekt, a chcieliby jeszcze wziąć udział w pracach porządkowych, mogą sprzątać cmentarz z fundacją w każdą niedzielę do końca września.

Młodych ludzi z całego świata zebrało stowarzyszenie "Jeden Świat", polski oddział organizacji "Civil Service International". Organizacja ta powstała po I wojnie światowej. Działa na rzecz ochrony dobra wspólnego. Ma na celu przezwyciężanie barier pomiędzy narodami oraz niwelowanie uprzedzeń.

Założony w 1806 roku cmentarz żydowski na warszawskiej Woli jest jednym z największych na świecie, zidentyfikowanych do tej pory zostało na nim ponad 80 tysięcy spośród około 200 tysięcy macew. Cmentarz przy ul. Okopowej, razem z pięcioma innymi cmentarzami wyznaniowymi na warszawskich Powązkach, tworzy zabytkowy zespół uznany w 2014 roku za Pomnik Historii. Jest miejscem pochówku wybitnych duchownych, naukowców, przemysłowców, pisarzy, żołnierzy i działaczy społecznych. Niestety od lat niszczeje i domaga się gruntownego uporządkowania. Niewielka gmina żydowska zamieszkująca stolicę nie jest w stanie zadbać o pomniki i ich otoczenie. Z tego powodu powstał projekt wolontariatu. Jego celem było sprowadzenie do Warszawy ochotników, którzy pomagając w uprzątnięciu cmentarza, poznaliby historię Żydów polskich. Przyjazd zagranicznych wolontariuszy miał być też impulsem do większego zainteresowania cmentarzem mieszkańców Warszawy i do zwrócenia uwagi władz na potrzeby ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce.

Fundacja Dziedzictwa Kulturowego powstała w 2012 roku. Od tamtej pory prowadzi prace restauratorsko-konserwatorskie w Polsce i za granicą, m.in. na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (Ukraina), przy kolegiacie Świętej Trójcy w Ołyce (Ukraina), w kościele św. Stanisława w Dourges (Francja) czy Przydrujsku (Łotwa). Oprócz prac konserwatorskich fundacja prowadzi projekty wolontariackie i edukacyjne.  

Szczegóły dot. projektu

Strona fundacji