W Jaszunach odbyła się debata poświęcona Jędrzejowi Śniadeckiemu
„Jędrzej Śniadecki był legendą tamtych czasów. Profesorem, który zbierał pełne sale słuchaczy, którzy przychodzili słuchać wykładów nie o filozofii, nie o literaturze, tylko o chemii. W jednym ze swoich dzieł Śniadecki pisał, że każde pokolenie uważa, iż jest najmądrzejsze, najbardziej postępowe. Na pewno tego rodzaju myśli nie są też obce nam, żyjącym w XXI wieku i częstokroć gardzącym przedstawicielami wcześniejszych stuleci. Tymczasem musimy być dumni z naszych przodków, szczególnie znakomitych naszych ziomków, którzy wnieśli ogromny wkład do nauki, do tego, z czego my dziś korzystamy” – witając uczestników debaty, powiedziała wicemer rejonu solecznickiego Beata Pietkiewicz.
Moderatorami konferencji byli Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego w Krynicy Zdroju i Henryk Danulewicz, starszy specjalista Wydziału Oświaty i Sportu Administracji Samorządu Rejonu Solecznickiego. Tatjana Dawidowicz, wicedyrektor Szkoły w Kolczunach na Białorusi mówiła o tym, jak pamięć o Jędrzeju Śniadeckim jest pielęgnowana na Oszmianszczyźnie, gdzie profesor przeżył 32 ostatnie lata swego życia. W szkole w Kolczunach działa muzeum Jędrzeja Śniadeckiego, co roku organizowane są też poświęcone mu Spotkania Listopadowe.
Działalność naukową Jędrzeja Śniadeckiego przedstawili prof. Leszek Jankowski, dyrektor Karpackiego Oddziału Państwowego Instytutu Geologicznego i Zbigniew Siemienowicz, dyrektor szpitala w Solecznikach. Wystąpienie dyrektora Pałacu Balińskich w Jaszunach Kazimierza Karpicza było poświęcone rodzinie profesora. Birutė Railienė, pracownik naukowy Biblioteki Wróblewskich w Wilnie, autorka książki o Jędrzeju Śniadeckim przede wszystkim przedstawiła publikacje o profesorze, jak też dzieła samego Śniadeckiego wydane w ostatnich latach w języku angielskim i litewskim. Birutė Railienė przypomniała także, że co roku 30 listopada, w dniu urodzin profesora, w Wilnie odbywają się „Czytania Jędrzeja Śniadeckiego”.
Debacie towarzyszyła wystawa starych wydań dzieł Jędrzeja Śniadeckiego.
Jędrzej Śniadecki urodził się 30 listopada 1768 roku w Żninie w Wielkopolsce. Był młodszym bratem Jana Śniadeckiego, ojcem Ludwiki – pierwszej wielkiej, nieodwzajemnionej miłości Juliusza Słowackiego i Zofii – małżonki Michała Balińskiego, właściciela Pałacu w Jaszunach. Jędrzej Śniadecki bywał częstym gościem w pałacu. Studiował na uniwersytetach w Krakowie, Pawii (Włochy), Edynburgu (Szkocja) i Wiedniu (Austria). Po ukończeniu studiów Śniadecki objął katedrę chemii na Uniwersytecie Wileńskim, wykładał też w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie. Kontynuował prace badawcze w dziedzinie chemii i medycyny. W 1800 r. wydał w Wilnie podręcznik zatytułowany „Początki chemii”, który zawierał wyczerpujące informacje na temat chemii nieorganicznej i organicznej, odzwierciedlające aktualny stan wiedzy w Europie. W latach 1806-1836 był prezesem Towarzystwa Naukowego Lekarskiego. Był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk. Pracował nad teorią procesów rozpuszczania. Opracował zręby polskiej terminologii chemicznej. W 1822 r. Śniadecki, jako pierwszy, opisał metodę leczenia krzywicy za pomocą zwiększonej ekspozycji na światło słoneczne (co powoduje endogenną produkcję witaminy D w skórze). Był też promotorem higieny i dietetyki oraz pionierem wychowania fizycznego. W rozprawie „O fizycznym wychowaniu dzieci” – pierwszym polskim traktacie z teorii wychowania fizycznego profesor sformułował podstawowe prawa rządzące procesem fizycznego i psychicznego rozwoju człowieka, w naukowy sposób dowiódł potrzeby uprawiania ćwiczeń fizycznych.
Jędrzej Śniadecki zmarł 11 maja 1838 r. w Wilnie. Został pochowany na wiejskim cmentarzyku w Horodnikach w ówczesnym powiecie oszmiańskim województwa wileńskiego, położonym niedaleko rodzinnego majątku Śniadeckich w Bołtupiu.
Na podstawie: salcininkai.lt, encyklopedia.pwn.pl
