Nadesłane

Koszalin, ponad stutysięczna aglomeracja na Pomorzu Środkowym. Mnie kojarzy się z Wileńszczyzną w pełnym tego słowa znaczeniu. Przed laty zlikwidowano województwo koszalińskie, wiele firm wyprowadziło się w inne regiony Polski, spada zainteresowanie lokalnymi wyższymi uczelniami, przestaje istnieć oddział Stowarzyszenia Wspólnota Polska, tego, który od ponad czterdziestu lat organizował między innymi Światowe Festiwale Chórów Polonijnych, warsztaty dyrygenckie czy plenery malarskie. Ktoś celowo te miasto spycha na margines administracyjnej i gospodarczej aktywności. Wypisz wymaluj, jak walka Polaków o język, pisownie, przetrwanie w rejonie wileńskim.

„Nowe przygody Bolka i Lolka”, „Masło przygodowe” Barbary Stenki i „Czarny młyn” Marcina Szczygielskiego to zwycięskie książki w konkursie „Polonijny Bestseller 2013 - najlepsza polska książka dla dzieci i młodzieży czytających po polsku za granicą”.

Stosunki polsko-litewskie od dawna przyciągają uwagę mediów i opinii publicznej. Charakter relacji politycznych i dyplomatycznych między państwami ze swej natury sprawia, że część dokumentów, źródeł i informacji nie była znana szerokiemu gronu odbiorców. Niestety, konsekwencją tego stanu rzeczy były niekiedy pojawiające się przeinaczenia i nieścisłości, które fałszowały obraz minionego dwudziestolecia relacji polsko-litewskich. Podczas omawianej w mediach konferencji „O stosunkach polsko-litewskich. Prawdy – zmyślenia – interpretacje”, która miała miejsce w Bibliotece UW, w dniu 18 kwietnia br. pojawił się zarzut, jakoby Polska nie przedstawiła projektu umowy o oryginalnej pisowni imion i nazwisk osób polskiego pochodzenia mieszkających na Litwie. Obciążałoby to stronę polską odpowiedzialnością za brak możliwości zapisu polskich nazwisk, zgodnie z zasadami języka ojczystego.

Europejski Tydzień Akcji przeciwko Rasizmowi (European Action Week Against Racism) koordynowany jest przez sieć organizacji pozarządowych UNITED for Intercultural Action. Tydzień odbywa się co roku 21 marca w kontekście Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową, który ustanowiła Organizacja Narodów Zjednoczonych.

Sfinalizowaniem ogłoszonej przez Samorząd Rejonu Wileńskiego „Wiosny z księdzem Józefem Obrembskim” będzie otwarcie i poświęcenie wyremontowanego „pałacyku” - teraz już muzeum Księdza Prałata Józefa Obrembskiego. Mimo iż tytularnie nawiązuje do postaci głównego patrona, to zgodnie z wolą zmarłego przed dwoma laty księdza ma to być Muzeum Kapłanów Wileńszczyzny. Czy będzie to miejsce - depozyt pamiątek i dowodów uznania, pochowanych w gablotach i z delikatnością przecieranych z kurzu, by przypadkiem nie zetrzeć z nich patosu i tworzącej się legendy, czy raczej tym dawnym pałacykiem, do którego przychodziło się po radę, wewnętrzny spokój i duchowy rozwój... To wszystko będzie zależało od ludzi, którzy podejmą trud przywracania pamięci, otwierania wrót przeszłości Kościoła na Wileńszczyźnie.

„Życie księdza prałata Józefa Obrembskiego było światłem, miał serce ciągle otwarte na drugiego człowieka.... Modląc się o wieczny odpoczynek księdza prałata, musimy gromadzić się, by nie płakać nad jego odejściem, ale dziękować Stwórcy za jego życie…”.

Zmiany zachodzące w dzisiejszym społeczeństwie są coraz szybsze. Znaczenie terminów takich jak państwo, naród, Europa podlegają stopniowej, acz nieuchronnej ewolucji. Śmiało można twierdzić, że dziewiętnastowieczna koncepcja państw narodowych uległa dezaktualizacji. W dzisiejszej Europie praktycznie nie ma państw monoetnicznych. Zaszłości historyczne, emigracja zarobkowa, turystyka, globalizacja biznesu etc. sprawiają, że ludzie różnych narodowości z tych czy innych przyczyn zmieniają swoje miejsce zamieszkania, osiadają na ziemiach zamieszkałych przez inne narodowości i ogólnie podróżują o wiele więcej niż kiedyś. Kontakt z przedstawicielami innych kultur czy narodów pozwala szerzej widzieć świat, poznawać inne punkty widzenia i stwarza nowe możliwości rozwoju. Niestety wszędzie istnieją osoby o zamkniętym umyśle, które dzielą ludzi na lepszych i gorszych na podstawie kryterium narodowości, koloru skóry czy języka. Rasiści, nacjonaliści, szowiniści. Właśnie w celu zwalczania takich patologicznych postaw w 1993 r. w Amsterdamie założono organizację United. Miała ona na celu promowanie tolerancji dla ras i narodowości poprzez nagłaśnianie problematyki z tym związanej i promowanie równości. Nie jest to organizacja o zasięgu lokalnym tylko ogólnoeuropejskim. Współpracuje ona z ok. 560 organizacjami ze wszystkich państw Europy o pokrewnym profilu działalności. Taka ogólnoeuropejska współpraca pozwala na skuteczne urzeczywistnianie walki z rasizmem bez względu na lokalizację.

Zainteresowanie polską mniejszością narodową na Litwie ciągle wzrasta i na międzynarodowej arenie. Tym razem sytuację Polaków na Litwie analizował dr László Marácz. Autor artykułu pod tytułem „Polacy na Litwie“ zauważa, że stosunki polsko-liewskie ostatnio są bardzo napięte. Również Bruksela i Waszyngton są coraz mniej zadowolone z tej zaistniałej sytuacji między obydwoma krajami. Zaniepokojona jest też neutralna Szwecja. Na Litwę został nawet wysłany Komisarz do Spraw Mniejszości Narodowych i Etnicznych, Knut Vollebaek, w celu wyciszenia konfliktu. Jednak na razie nie udało mu się osiągnąć niczego zadowalającego. Litwini poinformowali go, że nie może liczyć na zmianę prawodawstwa przez litewski Sejm w kwestii praw miejscowych Polaków.

22 lutego br. w Wileńskiej Staromiejskiej Szkole Średniej odbyła się impreza pt. „Stosunki litewsko-polskie: spojrzenie na Polskę”, której celem było przybliżenie polskiej kultury, a także obrazu współczesnej Polski młodzieży z Litwy.