Michał Wołłejko

Ostatni z moich tekstów zamieszczonych na łamach portalu Wilnoteka.lt zatytułowany "Rzecz o hipokryzji i historii czyli refleksje na rocznicę 17 września", wywołał komentarze na naszym fejsie. Bardzo zresztą mnie to ucieszyło. Fejsbukowa dyskusja ogniskowała wokół, nazwijmy to, wątku białoruskiego w tymże tekście. W związku z tak żywym zainteresowaniem czytelników tematyką dotyczącą Białorusi uznałem, że warto pozostać jeszcze w tym kręgu. Dziś więc, trochę o tym, co się dzieje w państwie „Baćki” Łukaszenki, ale będzie o sprawach naszych - polskich.

Nie wiem dlaczego, ale każda kolejna rocznica wybuchu II wojny światowej, zawsze kojarzy mi się z obrazami obrony Westerplatte przez Wojsko Polskie przed nacierającymi Niemcami. Ilekroć zadumam się w dniu 1 września nad tą największą w dotychczasowych dziejach Polaków klęską, jaką była dla bez wątpienia ostatnia w Europie wojna światowa, którą powinniśmy określać mianem polskiej katastrofy dziejowej, tylekroć mam przed oczyma fragmenty niemieckich kronik filmowych z ostrzału Westerplatte przez pancernik Schleswig-Holstein. Nakładają się na to zapamiętane sceny, z całkiem udanego moim zdaniem, filmu pt. „Westerplatte” w reżyserii Stanisława Różewicza, który powstał w 1967 roku.

W maju br. pisałem w Wilnotece o skandalicznej sytuacji, jaka ma miejsce w dawnym zaścianku szlacheckim Surkonty, znajdującym się obecnie w granicach Białorusi. Rzecz dotyczy budowania przez miejscowy kołchoz Bolciszki obór dla krów w odległości zaledwie kilkudziesięciu kroków od cmentarza wojennego, gdzie spoczywają szczątki żołnierzy Okręgu Nowogródzkiego Armii Krajowej, poległych w walce z NKWD w 1944 r. (Więcej tu: http://www.wilnoteka.lt/pl/artykul/ferma-krow-obok-grobow-naszych-bohaterow).

Tegoroczna majówka była dla mnie wyjątkowo udana. Byłem nad Bałtykiem, którego nie widziałem już kilka lat. Jak wiedzą moi stali czytelnicy, mieszkam obecnie w kraju, który morza nie ma, stąd możliwość, nawet przez kilka dni, posłuchania szumu fal i pobyczenia się na plaży jest dla mnie nie lada gratką. Pogoda również dopisała. Wyjazd bardzo udany. Tym razem miałem okazję zobaczyć niemieckie wybrzeże Morza Bałtyckiego. Jest ono równie piękne i romantyczne jak dotychczas znane mi: polskie i litewskie. Niemniej, o urokach wypoczynku pisać nie będę, podzielę się natomiast kilkoma spostrzeżeniami, które poczyniłem podczas majowego wypadu do Niemiec.

Po serii tekstów historyczno-politycznych, które wyszły spod mego pióra w ostatnim czasie w Wilnotece, uznałem, że w dniach nadchodzącej majówki i wiosennego odprężenia, należy napisać coś o rozkoszach cielesnych. Będzie więc o jedzeniu i piciu. Wszystkich czytelników zapraszam na fascynującą wycieczkę po gospodach i restauracjach czeskiej Pragi.

Obchody ustanowionego w 2011 r. Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych z każdym rokiem nabierają rozmachu. Święto państwowe, obchodzone w dniu 1 marca, gromadzi coraz większe rzesze ludzi, w tym - co bardzo mnie cieszy - głównie młodych osób, które oddają hołd i przywołują pamięci potomnych niezłomną postawę żołnierzy i konspiratorów podziemia antysowieckiego i antykomunistycznego. W całym kraju odbywają się marsze i apele poległych, pod murami komunistycznych katowni i w miejscach straceń, przy symbolicznych grobach, palą się tysiące zniczy. Księża odprawiają nabożeństwa za dusze zamordowanych i zabitych. Kibice piłkarscy wywieszają na stadionach wielkie flagi z podobiznami bohaterów podziemia. Towarzyszą temu historyczne seminaria i wykłady.

Od soboty Czesi mają nowego prezydenta elekta. Został nim, określany jako kandydat lewicy, Milosz Zeman, który w drugiej turze wyborów prezydenckich pokonał liberalnego centrystę i spadkobiercę polityki Vaclava Havla, Karla Schwarzenberga różnicą 9. procent głosów. Bezpośrednie wybory na urząd prezydenta Republiki Czeskiej odbywały się po raz pierwszy w historii tego kraju i wzbudziły ogromne zainteresowanie Czechów.

Minęła kolejna rocznica urodzin Józefa Piłsudskiego. Z tej okazji redaktor Walenty Wojniłło przypomniał arcyciekawy wywiad, jakiego udzielił przed 5. laty litewski historyk Alfredas Bumblaskas. Wypowiedź ta wzbudziła wówczas wśród społeczeństwa litewskiego wiele kontrowersji. Doleję i ja oliwy do ognia, choć myślę, że tym razem wywołam emocje raczej u polskiego odbiorcy.

Dwudziesty wiek był dla Polski i Polaków najtragiczniejszym stuleciem w dziejach. Nie mam co do tego żadnych wątpliwości. Myślę, że przyszli historycy, chłodno ważąc swe oceny historii Polski, będą, i to już niebawem, minione stulecie oceniać jako czas wielkiej katastrofy. Istna hekatomba krwi inteligencji polskiej. Wysiedlenia i wypędzenia ocalałych. Zmiany granic. Niewyobrażalne cierpienia dumnych i dzielnych Polaków. Później sowietyzacja dusz i kołchozacja, a w konsekwencji głęboka zmiana mentalności „nowych Polaków”. To wszystko stało się udziałem mojego narodu. Niemniej, pośród szeregu dramatycznych klęsk w poprzednim wieku, odnieśliśmy, my - Polacy, jedno wielkie zwycięstwo. Obroniliśmy naszą niepodległość i pobiliśmy bolszewików w 1920 r. Bez tego w ogóle nie byłoby Polski, a niewykluczone, że nie pisałbym moich tekstów w języku polskim. Jeśli w ogóle dane byłoby mi się urodzić. Myślę, że niewielu jednak wie, że pierwsze strzały tej zwycięskiej wojny rozległy się w Wilnie. A pierwszymi, którzy chwycili za broń, byli polscy żołnierze ochotnicy z Wileńszczyzny.